Let the music play! Over de invloed van muziek op klantbeleving ...

Let the music play! Over de invloed van muziek op klantbeleving ...

22-10-2018
Blog Harald Pol

Er is sprake van allerlei omgevingsfactoren die mensen onbewust beïnvloeden in hun keuzes, gedrag en beleving. Muziek is hierbij een belangrijke factor, zo is gebleken uit diverse wetenschappelijke experimenten.

In een inmiddels beroemd onderzoek uit 1982 liet de Amerikaanse professor Gerald Gorn mensen in een experiment kiezen uit twee balpennen. De ene balpen was blauw van kleur, de ander beige. Beide balpennen waren verder volkomen identiek. De balpennen werden gepresenteerd in de vorm van een commercial. De ene keer werd de commercial vergezeld van wat in een pretest als aantrekkelijke muziek was bestempeld (muziek van Grease), de andere keer was dat onaantrekkelijke muziek (Indiase sitarmuziek). De deelnemers aan het experiment moesten kiezen welke van de twee balpennen zij het mooist vonden. En wat bleek? Mensen selecteerden vaker de balpen die werd geadverteerd met de aantrekkelijke muziek. Kleur leek geen rol te spelen. Toen echter achteraf aan de deelnemers gevraagd waarom ze de betreffende pen hadden gekozen, gaven ze als reden voor hun keuze niet de muziek, maar juist wel de kleur als doorslaggevende factor.

Het balpen-experiment laat zien wat de invloed kan zijn van muziek op klantbeleving. Het experiment maakt ook duidelijk dat mensen vaak geen goede verklaring kunnen geven voor hun gedrag. Als mensen achteraf gevraagd wordt naar de motivatie van hun gedrag of naar hun beleving bij bepaalde dienstverlening, dan verzinnen ze maar iets. Het maakt ook duidelijk dat er in het hoofd van een consument heel veel gebeurt buiten zijn bewustzijn. Daniel Kahneman, de enige psycholoog die ooit de Nobelprijs won, noemt dit systeem 1 en systeem 2. Systeem 1 staat voor intuïtie en werkt snel en automatisch, systeem 2 staat voor de ratio en werkt langzamer en is veel vluchtiger.  Systeem 2 is onderhavig aan bewuste overtuigingen en attitudes. Systeem 2 kost veel energie. Dat is er ook de oorzaak van dat een belangrijk deel van ons gedrag wordt gestuurd vanuit het onderbewuste (systeem 1).

Ook andere experimenten hebben laten zien wat de invloed kan zijn van muziek, zonder dat ze hiervan bewust zijn. Bekend is het experiment dat werd uitgevoerd in een Amerikaanse drankenwinkel. Dit experiment liet zien dat mensen meer Franse wijn kopen als in de winkel Franse muziek wordt gedraaid. Wordt er daarentegen Duitse muziek gedraaid, dan kopen de klanten meer Duitse wijn. Uit een ander onderzoek bleek dat de achtergrondmuziek zelfs de smaakbeleving van de wijn kan beïnvloeden. Deelnemers aan dit onderzoek kregen 1 of 2 glazen rode of witte wijn te drinken. De deelnemers werden ingedeeld in 5 groepen: 4 daarvan kregen 1 soort muziek te horen en de 5e groep hoorde geen muziek terwijl ze de wijn dronken. De muziek die ze hoorden was:

  1. Carmina Burana Carl Orff: krachtig en zwaar
  2. Wals van de Bloemen van Piotr Ilich Tsjaikovski’s Notenkraker: subtiel en verfijnd
  3. Just Can’t Get Enough van Nouvelle Vague: licht en fris
  4. Slow Breakdown van Michael Brook: vol en zacht.

Na de proeverij werd gevraagd om de smaak van de wijn te beoordelen die ze gedronken hadden door te kiezen uit de beschrijvingen die hierboven bij de muziek staan. De meerderheid koos voor de beschrijving die paste bij de muziek die ze gehoord hadden. Zo kun je dus een fles van de goedkoopste huiswijnen oppeppen tot een krachtige rode of een lichte, frisse witte wijn. Restauranthouders kunnen er ook hun voordeel mee doen en wijnhandelaren zouden kunnen overwegen om een muziekadvies op de etiketten van wijnflessen te zetten.

En het advies voor de lezer van deze blog? Tijdens de komende paasdagen nog eens extra goed nadenken over welke muziek u opzet tijdens het drinken van uw glas wijn!

Blog Harald Pol